Lagotto romagnolo to pies z obszarów wiejskich. Jego korzenie sięgają daleko wstecz w historii Włoch. Jest to starożytna rasa, która cudem przetrwała do dzisiaj. Zabytki archeologiczne znajdujące się głównie w północno-zachodnich Włoszech wskazują, że lagotto ewoluowały od małych psów wodnych z kręconymi włosami.

Lagotto zidentyfikowano po raz pierwszy w czasach Etrusków w VII wieku przed naszą erą. Rysunki znalezione w etruskim mieście Spina (w pobliżu obecnej Ferrary) wyraźnie przedstawiają sceny z polowań i połowów z udziałem psa, który jest bardzo podobny do dzisiejszego lagotto.

Po zniknięciu cywilizacji Etrusków, istnieją dowody na istnienie psów w typie lagotto zarówno w czasach rzymskich jak i Średniowieczu. Lagotto występował głównie wzdłuż wschodniego wybrzeża półwyspu włoskiego, od Rawenny na południe, przez Comacchio, na nizinach Wenecji, na północ do przylądka Friuli i Istrii.

W komnacie w pałacu Książęcym w Mantui znajduje się fresk Andrea Mantegna pt. "Spotkanie" datowany na 1465-1474 r. Po prawej stronie widać scenę z psem u stóp markiza Ludovic III Gonzaga. Pies wygląda identyczne jak dzisiejszy lagotto.

Innym dziełem sztuki z psem przypominającym lagotto jest autoportret Giovanniego Francesco Barbieriego, zw. Guercino - włoskiego malarza żyjącego w latach 1591-1666.

Nazwa rasy pochodzi od psa z pierwotnym przeznaczeniem. W lokalnym dialekcie Romagna "lagot" oznacza "włochaty pies wody". Dzięki grubej, gęstej sierści lagotto mógł spędzić wiele godzin w wodzie w każdych warunkach pogodowych.

Lagotto jest to dość mocny, małej i średniej wysokości, włochaty pies o rustykalnym wyglądzie. Świetnie sprawdza się w roli psa stróżującego.

Rasa jest dobrze predysponowana do wyszukiwania trufli ukrytych pod ziemią. Dzięki dużej inteligencji łatwo można wyszkolić psa do szukania trufli, a w tej pracy wspomagany jest bardzo dobrze rozwiniętym zmysłem węchu.

W 1970 roku, grupa hodowców z regionu Romania, lekarzy weterynarii oraz miłośników psów postanowili uratować jedyną rasę z tego regionu. Od tego czasu minęło ponad 20 lat edukacji i doradzania właścicielom lagotto, a także starannego opracowywania szczegółów morfologicznych setek lagotto.

Dzięki ich wysiłkom, rasa została przywrócona do swojej tradycyjnej formy, z naciskiem na nową rolę poszukiwacza trufli i doskonałego aportera z wody.

W 1991 roku włoski Lagotto Kennel Club otrzymał najpierw wstępne, a następnie w 2005 roku oficjalne uznanie rasy przez FCI. Rok 1990 był także rokiem ekspansji rasy w innych krajach takich jak Szwecja, Wielka Brytania, Francja i Niemcy. Lagotto zaznaczyły swoją obecność także w Szwajcarii, a ostatnio coraz popularniejsze stają się w Ameryce Północnej.

W wielu z tych krajów pozbawionych prawdziwych trufli wraca oryginalne przeznaczenie lagotto jako aportera z wody. Historia zatoczyła koło.

Do Polski pierwsze lagotto przyjechały w 2005 roku do hodowli Górska Fantazja. Były to Rosina delle Farnie i Mirto delle Farnie (obecnie przebywają w hodowli Chantrel).